maandag 30 september 2013

Maak van A geen archipel

Als het Antwerps stadsbestuur in haar ontvettingsoperatie maar AG Stadsplanning niet opdoekt, hoopt MANU CLAEYS. Dat zou immers leiden tot een versnipperde stadsontwikkeling. En Antwerpen is toch geen verzameling eilandjes?
 

Het vorige Antwerpse bestuur leverde in 2007 een meerjarenbegroting in evenwicht af, zonder belastingverhogingen. Het nieuwe bestuur belooft deze week hetzelfde, maar daarvoor moeten 1.420 banen sneuvelen, geplande ontwikkelingsprojecten worden afgevoerd of bijgestuurd en de intentieovereenkomsten met de sociaal-culturele sector worden geschrapt. Zoals dat gaat met meerjarenbegrotingen die enkel aan de pers worden voorgelegd, kunnen we niet meteen achterhalen waarom dit bestuur moet snijden waar het vorige dat niet deed. Misschien wordt een en ander duidelijk, als de begroting over enkele maanden ook aan de gemeenteraad wordt voorgelegd.

De plotselinge nood om de lokale overheid te ‘ontvetten’ komt vreemd over, gelet op meevallers als de verdubbeling van het jaarlijkse havendividend, de licht stijgende subsidiëring vanuit Vlaamse en federale fondsen en het vooruitzicht van de afbetaalde historische schuld tegen het einde van de regeerperiode. En er is ook nog het overschot van 300 miljoen euro dat het vorige bestuur in de kas achterliet. Laten we het er voorlopig op houden dat het hier een ideologische keuze betreft: het geloof in een krimpende overheid, incluis het magische ‘meer doen met minder mensen en minder middelen.’

Dergelijke keuzes zijn legitiem bij een regimeverandering, maar geldt dit ook voor de analyse dat al die personeelsleden blijkbaar overbodig zijn? Dat laatste klopt alleen als je hun takenpakket overbodig acht of de tot dusver gehanteerde werkverdeling inefficiënt vindt. Als dat niet het geval is, hebben we het op termijn toch over verminderde dienstverlening of een uitbesteding van overheidstaken aan de private sector. Over enkele jaren weten we meer.

Welke diensten het hardst zullen bloeden is niet duidelijk, meldt de pers. Er is blijkbaar een reorganisatiestudie in de maak.

Zoals Barcelona

Antwerps stadsbestuur, mag ik één advies geven? Berg alvast het plan op om het nationaal en internationaal gelauwerde AG Stadsplanning te ontmantelen. Dit autonoom gemeentebedrijf kwam er in 2009 om een geïntegreerde en gebiedsgerichte aanpak te stimuleren bij stadsontwikkeling. Het gaat er daarbij om diverse onderzoek disciplines in één besluitvormingsproces samen te brengen, projecten, investeringen en visies optimaal op elkaar af te stemmen en alle betrokken publieke en private actoren maximaal bij mekaar te brengen. In de jaren negentig had Barcelona deze nieuwe werkwijze geïntroduceerd, met groot succes. Vandaag is de Spaanse stad synoniem met ‘geslaagde stadsrenovatie’.

Sindsdien vond een dergelijke aanpak bij ruimtelijke ontwikkeling overal meer en meer ingang, ook in Antwerpen. Het besef groeide dat complexe ingrepen – zoals bij stadsontwikkeling – baat hebben bij wat heet een ‘transversale’ aanpak. In dezelfde geest richtte de Antwerpse Universiteit enkele maanden geleden nog het Urban Studies Institute op, met als ambitie diverse onderzoek disciplines rond het thema ‘stad’ samen te brengen. Zelfs de Vlaamse regering heeft het door: na het Oosterweel-debacle maakte ze werk van een nieuw decreet dat een geïntegreerde, interdisciplinaire aanpak beoogt bij de besluitvorming over grote ontwikkelingsprojecten.

Laten we in Antwerpen niet de omgekeerde weg inslaan en terugkeren in de tijd, naar de periode waarin administratieve eenheden binnen de dienst stadsplanning elk op hun eigen eiland zaten. Zo’n versnippering leidt onvermijdelijk terug naar een gepolitiseerde stadsontwikkeling, inclusief de vriendjespolitiek en kabinettencadeaus aan aannemers. Tot een cultuur van cliëntelisme dus.

Versnippering leidt onvermijdelijk terug naar een gepolitiseerde stadsontwikkeling, inclusief de vriendjespolitiek


Manu Claeys
Voorzitter stRaten-generaal

Opinie De Standaard – donderdag 19 September 2013

Geen opmerkingen:

Een reactie posten